ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton önümüzdeki hafta Tokyo’ya bir ziyaret düzenleyecek. Gündemde Japon birliklerinin, İran ve Yemen arasındaki bölgede güvenli seyrüsefer sağlanması için oluşturulacak askeri ittifaka katılması ele alınacak. Japon basınında yer alan haberlerde de Tokyo Hükümet Sözcüsü tarafından dün yapılan açıklamada Japon yetkililerin de söz konusu ittifakı görüşmek için Washingtonda yapılacak bir toplantıya katılacağı aktarıldı. Reuters’in dünkü haberine göre Japonya Başbakanı Şinzo Abe, Washington’ın Tokyo’dan donanmaya ait gemilerini göndermesini talep etmesi durumunda zorlu bir diplomatik sorunla karşı karşıya kalabilir. Abenin önümüzdeki pazar günü yapılması planlanan Senato seçiminde büyük çoğunluğu kazanması bekleniyor. Ancak iktidar koalisyonu milletvekilleri, kampanya döneminde olası bir deniz misyonuna girmekten kaçınıyor. Konuya dair açıklamalarda bulunan bir kaynak “Seçimlerin sonuna kadar bu hassas meseleyi görüşemezler” ifadesini kulandı. Japon ordusunun İkinci Dünya Savaşından bu yana yurt dışında savaşmaması nedeniyle bu tür bir ittifaka katılma kararı, ülke Japon kamuoyunda ülke toprakları dışına asker gönderme konusunda bir bölünmeye neden olabilir. Japonya, dünyanın en büyük dördüncü petrol alıcısı sayılıyor. Geçen yıl petrol arzının yüzde 86sı, Ortadoğudaki petrol üreticilerini Asya, Avrupa, Kuzey Amerika ve diğer bölgelerdeki pazarlara bağlayan stratejik nakliye güzergahı olan Hürmüz Boğazından geçti. Geçen ay bir Japon denizcilik şirketine ait bir tanker Umman Körfezinde saldırıya uğramıştı. ABD, saldırıdan İranı sorumlu tutarken Tahran suçlamaları reddetmişti. Abe, geçtiğimiz ay Tahranda İran liderleriyle bir araya gelerek bölgedeki gerginliği azaltmak için girişimde bulunmuş ancak başarısız olmuştu.Eski bir Japon diplomat yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Tokyo’nun gemilerimizi korumak için bir şeyler yapması gerekiyor. Başkalarından gelen taleplerle devam edemeyiz. Ancak Japonya İran ile dostane ilişkilere sahip. Muhaliflerin gerginlikten Trump’ı sorumlu tuttuğu bir dönemde özel bir askeri misyona katılarak bu duruma zarar vermeyi reddedebilir.” Abe, ülkesinin savunma politikalarının bel kemiğini oluşturması nedeniyle için ABD-Japonya güvenlik ittifakını sürdürmek ve güçlendirmek istiyor. ABD Başkanı Donald Trump ise deniz ittifakına katılmanın reddedilmesi nedeniyle eleştirilerde bulunmuş v bunun adil olmadığını söylemişti. Bu durum ABD’de memnuniyetsizliğin artmasına neden olabilir. Japonya, 2015 yılında, İkinci Dünya Savaşındaki yenilgisinden bu yana ilk defa askerlerinin yurt dışındaki operasyonlarda yer almasına izin veren bir yasa çıkarmıştı. Bu, başbakanın barış çağrısına dayanan ve anayasa doğrultusunda orduya getirilen kısıtlamaları azaltma çabaları doğrultusunda yapılan büyük bir değişiklikti. Söz konusu yasa Japonya’ya tehdit yöneltildiği takdirde, saldırı altındaki dost bir ülkenin savunulmasına imkan tanıyor. Hükümet, krizin Japonyaya silahlı bir saldırıya yol açabileceğine karar verirse ittifaka lojistik destek sunabilir. Abe’nin yeni güvenlik sorunlarıyla başa çıkmak için gerekli olduğunu söylediği yasa, anayasayı ihlal edeceğini ve Japonya’yı ABD’nin yol açtığı çatışmalara sürükleyebileceğini savunan rakiplerinin sert itirazlarına neden oldu. ABD liderliğindeki bir operasyonda yer almak için donanmayı gönderme adımının bu tartışmayı yeniden alevlendireceği kaydediliyor. Reuters’in haberine göre uzmanlar, Japon savaş gemilerini ve uçaklarını gönderme kararını haklı çıkarmak için dört yasal çerçevenin kullanılabileceği görüşünde. Uzmanlara göre en olası seçenek Japonyanın korsanlarla mücadele yasasına dayanması ve saldırganlar bir devleti temsil etmediği sürece koruma görevini yerine getirmesi… Japonya halihazırda Somali kıyılarında ve Aden Körfezinde çok taraflı bir misyonda yer alıyor. Japonya, petrolün toplu olarak korunması için 2015’teki yasaya göre müttefiklerine yardım etme hakkını kullanabilir. Ancak bu konuda halen yasal engeller olduğu belirtiliyor. Savunma Bakanı, Japon gemilerini ve Japonyaya taşınan malları korumak için deniz güvenliği operasyonunun bir parçası olarak deniz araçları veya hava araçları gönderebilir. Prensipte diğer devletlerin gemileri korunamaz. Japonya’nın ayrıca yalnızca bir kez uygulanan özel yasaları da yürürlüğe koyabileceği ancak bunun zaman gerektiren bir süreç olduğu ifade ediliyor.