Irakta başbakanlık koltuğuna 5 aday

  • 12/1/2019
  • 00:00
  • 3
  • 0
  • 0
news-picture

Muhammed Naci Irak’ta iki aydır devam eden gösterilerin ardından Başbakan Adil Abdulmehdi’nin istifa kararının Irak Parlamentosu tarafından kabul edilmesi siyasi kesimleri yeni bir alternatif bulmaya zorladı. Siyasi kulislerde başbakanlık koltuğu için 5 isim zikrediliyor.Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı bilgilere göre aday listesinde yer alan isimler şöyle; 1- Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan2- Irak’ın eski Başbakanı Nuri el-Maliki’nin liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu Milletvekili Muhammed es-Sudani3- Ammar el-Hakim liderliğindeki Hikmet Hareketi üyesi Eski Gençlik Bakanı Abdulhuseyin Abtan4- Irak’ın eski Başbakanı Haydar el-İbadi’nin başkanlığındaki Nasr Koalisyonu Milletvekili Adnan ez-Zarfi5- Bağımsız siyasetçi İzzet eş-ŞabenderKuvvetler ayrılığı ‘hurafesi’ Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan’ın aday listesinde yer alması, hukuk çevrelerinde tartışmalara neden oldu. Nitekim tüm tarafların, kuvvetler ayrılığı ilkesinin kabul edildiği anayasayı atlatmaya hazırlandığı belirtiliyor. Bu yöndeki söylentiler üzerine yargıçlar, yaptıkları ortak açıklamayla, adaylık teklifini kabul etmemesi konusunda Zeydan’ı uyardı. Bu listeden haberdar olan siyasi bir kaynak, İran yanlısı siyasi parti liderlerinin alelacele yaptıkları görüşmeler sonrasında geçtiğimiz Cuma akşamı söz konusu isimlerin bulunduğu listeyi Cumhurbaşkanı Berhem Salih’e gönderdiğini belirtti. Salih’in Abdulmehdi’nin istifasının onaylanması halinde 15 gün içinde listedeki bir adayı hükümeti kurmakla görevlendirmesi gerekiyor. Sızdırılan aday listesi, halk tarafından alay konusu olurken, aktivistler, sahadaki göstericilerin derdinin sadece hükümeti düşürmek olmadığını bilakis tüm siyasi sistemin baştan aşağı değişene kadar meydanları terk etmeyeceğine işaret ediyor.Abdulmehdi istifa dilekçesine ayetle başladı Iraklı Şiilerin en üst dini mercii Ali es-Sisitani’nin parlamentoya başbakan meselesinde tercihlerini gözden geçirme çağrısı üzerine Abdulmehdi’nin kaleme aldığı istifa dilekçesi, Sistani’nin emrini yerine getirdiği izlenimi oluşturuyordu. Abdulmehdi, dilekçesine Saffat Suresi’nden “Ey Babacığım! Sana emredileni yap. İnşallah beni sabredenlerden bulacaksın” ayetiyle başladı. Protesto hareketini ve iki ay içinde hayatını kaybeden kurbanları görmezden gelen Abdulmehdi, burada açık bir şekilde ‘babası’ Sistani’nin talimatlarını yerine getirdiğini ifade ediyor. Mukteda es-Sadr liderliğindeki Sairun Koalisyonu milletvekilleri, Abdulmehdi’nin bu ifadelerle kendisini ‘İbrahim’in kurbanı’ yerine koyduğunu belirterek, dalga geçtiler. Sairun vekilleri, Sistani’nin Abdulmehdi’ye değil parlamentoya çağrıda bulunduğuna dikkati çekti. Iraklı gazeteci Ali es-Seray, Abdulmehdi’nin dilekçeye Kuran-ı Kerim’den bir ayetle başlamasının, Sistani’nin çağrısına itaat etme işareti olarak gördüğünü söyledi. Abdulmehdi’nin yüzlerce mağdur gencin arkasından yazdığı bu dilekçeyi de eline yüzüne bulaştırdığını söyleyen Seray, “Siyasal İslam (Irak’taki önemli temsilcilerinden biri de Abdulmehdi), takipçileri ve bütün gruplarıyla birlikte, insani öncelikleri inançla karıştırdığı için çökmüştür” dedi.Abdulmehdi kalacak Abdulmehdi’nin parlamentoya istifasını sunmasına rağmen kendisine yakın kaynaklar, Abdulmehdi’nin yeni hükümet kurulana ve güvenoyu alana dek koltuğunda oturmaya devam edeceğini ifade ediyorlar. Söz konusu kaynaklar, Abdulmehdi’nin, anayasanın mevcut duruma açıklık getirmemesinden faydalanabileceğine işaret ediyor. Nitekim yasada, bir başbakanın soru önergesi verildikten sonra azledilmesine ilişkin hükümler yer alırken, başbakanın istifasını sunması halinde sürecin nasıl işleyeceğine ilişkin bir belirsizlik söz konusu. Fakat anayasa uzmanları, yürürlükteki yasanın başbakanın yetkilerini, bir sonraki hükümet kurulana dek cumhurbaşkanına devrettiğini belirtiyor. Ancak İran yanlısı Şii güçler, başbakanlık yetkilerini, ‘Abdulmehdi’nin düşürülmesini hedefleyen ABD komplosunun bir parçası’ olarak suçladıkları Cumhurbaşkanı Berhem Salih’e yıkılmasına izin vermeyeceklerini dile getiriyor. Aday listesinin hazırlanması sürecinde hızlı bir şekilde toplantı düzenleyen İran yanlısı çevreler, Irak Parlamentosu Başkanı Muhammed el-Halbusi’ye olağanüstü oturum düzenlemesi, Abdulmehdi’nin istifasını onaylaması ve Cumhurbaşkanı’nın hükümeti kurmakla görevlendireceği alternatif isim üzerinde uzlaşma sağlaması çağrısında bulundu. Böyle bir senaryoya göre bir aday üzerinde uzlaşılması halinde, yeni hükümetin kuruluş süreci tamamlanana dek Abdulmehdi geçiş hükümetinin başında kalacak.En büyük parlamento grubu Anayasaya göre yeni başbakanın parlamentodaki en büyük gruptan seçilmesi gerekiyor. Fakat Irak’taki siyasi partilerin Abdulmehdi üzerinde bile ittifak sağlamada yaşadığı sorunlar göz önüne alınınca, ikinci bir aday üzerinde uzlaşılması uzak bir ihtimal olarak görülüyor. Dolayısıyla anayasa dışında bir çözüm gerekebilir. Bu da tüm ihtimallerin masada olduğu anlamına geliyor. Cumhurbaşkanı Salih’in ikinci kez başbakan adayını en büyük parlamento grubundan seçme zorunluluğu bulunmuyor. Şöyle ki seçimler sonrasında cumhurbaşkanının, başbakan adayını en büyük parlamento grubundan seçmesi gerekirken, anayasada ikinci adaylık meselesinde Salih’e bir kısıtlama getirilmiyor. Bu durum, Salih’e İran’a karşı manevra alanı tanıyor. Gösteriler sırasında Salih’e yönelik ‘ABD ajanı, İsrail ajanı, dış güçlerin maşası’ gibi suçlama kampanyalarını yöneten Tahran, Salih’in ülkedeki nüfuzunun aksine bir aday seçmesinden endişe duyuyor.

مشاركة :