Ahmed es-Suheyl Irak’ta siyasi partilerin Muhammed Tevfik Allavi hükümetiyle ilgili görüş ayrılıkları sürüyor. Bu partilerin en başında, Allavi’nin kabinesine güvenoyu vermeye reddeden Sünni ve Kürt partiler geliyor. Irak Parlamento Başkanı Muhammed el-Halbusi, Allavi’nin talebi üzerine hükümet için güvenoyu oturumunu 1 Mart tarihine (yarın) erteledi. Erteleme kararının alınması, Allavi’ye güvenoyu vermeyi reddeden tarafları ikna etme fırsatı olarak değerlendiriliyor. Allavi, siyasi partilerin dayatmalarını kabul etmediğini vurgularken, Sünni ve Kürt partiler ise Allavi’yi devlet kadrolarını Şii partilere paylaştırmakla suçluyor. Allavi şimdiye kadar Kürt cephesiyle herhangi bir uzlaşma sağlayamadı. Bu arada, yapılan birtakım sızıntılar siyasi tarafların Allavi’ye alternatif isimler için harekete geçtiğine işaret ediyor. Allavi’ye destek veren bazı Şii partilerin de bu grubun içinde yer aldığı belirtiliyor. Şarkul Avsatın Independent Arabia kaynaklı haberine göre, Iraklı Şii din adamı Mukteda es-Sadr’ın desteklediği Sairun Koalisyonu, Hadi el-Amiri öncülüğündeki Fetih Koalisyonu ile Usame en-Nuceyfi’nin partisinden bazı vekiller, hükümetin geçmesi için çabalayan cephede yer alıyor. Bu gruptakiler, Allavi hükümetini ‘bağımsız’ olarak niteleyerek, karşı çıkanları kota sistemine geri dönmeye çalışmakla suçluyor. Parlamento Başkanı Muhammed el-Habusi’nin liderliğindeki Sünni Güçler Birliği Koalisyonu ise kabinede istediği bakanlıkları elde edememesi sebebiyle güvenoyu vermeyi reddediyor. Koalisyon buna gerekçe olarak, ‘Allavi hükümetinin bağımsız olmadığını, siyasi dengeleri ve halkın taleplerini gözetmediğini’ belirtiyor. Independent Arabiadan Ahmed es-Suheylin haberine göre, protesto meydanları da Allavi hükümetine karşı tepkisini dile getirmeye devam ediyor. Göstericiler, ‘siyasi partilerin uzlaşı adayı’ olarak gördükleri Allavi’yi reddediyor.Güven vermeyen mekanizma Iraklı bağımsız siyasetçi İbrahim es-Sumeydi, Allavi hükümetiyle ilgili oluşan ‘uzman ve bağımsız olmadığı’ şüphesi nedeniyle kabinenin güvenoyu almasının artık daha çok zorlaştığını söyledi. Sumeydi, “Siyasi partiler, artık bu hükümetin politik ve ticari amaçlarla kurulduğunun farkında. Fetih Koalisyonu içerisindeki kriz giderek büyüyor ve Allavi’ye alternatif arayışları sürüyor” dedi. Sumeydi, Kürtlerin tavrıyla ilgili ne düşündüğü sorusuna, “Kürtlere ayrılan bakanlıkların boş bırakılmasının güven oylaması sonrası bunların tamamlanacağı izlenimi veriyor. Kürtlerin Allavi hükümetine karşı muhalif tutumunun altında iki neden yatıyor; Birincisi Allavi’nin başbakanlık makamına seçilmesinde izlenen yol, yöntem ve mekanizmadır. Bu mekanizma Kürtlere güven vermedi. İkinci neden ise Kürtlerin, hükümetin sadece Bedir ve Sadr gruplarından oluşması endişesinden kaynaklanıyor” diye yanıt verdi.“Hükümet bağımsız değil” Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) Bağdat’taki müzakere heyeti içinde yer alan Arafat Kerem “Allavi’nin bize karşı izlediği yol, ülkenin temel bileşenleriyle ilgili ülkede oluşan siyasi geleneğe aykırıdır. Allavi, IKBY yerine karar veremez” diye konuştu. Kerem, “Bu yolda ısrar edilmesi bizi Allavi hükümetine güvenoyu vermemeye zorluyor. Bu hükümet bağımsız değil ve Kürt bakanların başkaları tarafından seçilmesi mücadelemize ve kanımıza hakarettir. Konuyla ilgili müzakereler sürüyor. Bazı değişiklikler oldu. Allavi bağımsız değil. Çünkü onu Fetih ve Sairun aday gösterdi. Allavi’nin oluşturduğu kabine de bağımsız değil” dedi.Sünniler güvenoyu vermiyor Sünni Güçler Birliği Koalisyonu Milletvekili Abdullah el-Harbit, “Temel sorun, siyasi partilere ve halka danışılmadan Allavi’nin aday gösterilme mekanizmasıyla ilgilidir” ifadesini kullandı. Harbit, “Kabineye seçilen bakanlar, partilerin temsilcisidir, onlara bağımsızlık unvanı vermek doğru değil. Aynı şekilde başkan da (Allavi) bağımsız değil. Gerçekten bağımsız bir isim talep ettik. Örneğin Yüksek Yargı Başkanı, Genelkurmay Başkanı veya İstihbarat Başkanı gibi. Böyle isimler tarafından bağımsız bir hükümetin kurulmasını ve geçiş döneminde mevcut çarpıklıkların giderilmesini ve şeffaf bir seçim yapılmasını talep ettik. Koalisyonumuz, güvenoyu vermeme kararı aldı. Kürt partilerin yanı sıra, Şiilerden Ulusal Hikmet Hareketi, Kanun Devleti, Nasr ve Sened gibi partilerle hükümete karşı aynı çizgideyiz” diye konuştu.Maliye Bakanlığı talebi Iraklı gazeteci Saman Nuh, “Kürt partiler ve özellikle Kürdistan Demokrat Partisi (KDP), IKBY’nin durumunun özel olduğu görüşünde ve bu nedenle Kürtlere ayrılan bakanlıklara IKBY yönetimi tarafından aday gösterilmesini talep ediyor” dedi. Nuh, “KDP ve ona yakın kaynaklar, bir dizi talepten bahsediyor. Bunlar arasında Kerkük’e geri dönüş, ihtilaflı bölgelerde yeniden konuşlanma ve anayasanın 140’ıncı maddesinin işletilmesi yer alıyor. Ancak işin doğrusu, Kürtler ile Allavi arasındaki anlaşmazlık bakanlıklara ve özellikle de Maliye Bakanlığı’na seçilecek adaydan kaynaklanıyor. Bu bakanlıkların KDP’ye verilmesi durumunda diğer talepleri göz ardı ederek hükümete güvenoyu vereceklerdir” ifadelerini kullandı.Anlaşmazlığın boyutları Iraklı siyasi analist Mustafa Nasır, mevcut anlaşmazlığın birkaç boyutu olduğunu belirterek, bunları şöyle sıraladı; - Bir tarafta Şii-Sünni partiler arasındaki anlaşmazlıklar, diğer tarafta Şii-Kürt partiler arasındaki ihtilaflar - Sünni partilerin kendi içindeki sorunları halen çözememesi. Parlamento Başkanı Halbusi’nin öncülüğündeki Sünni Güçler Birliği Koalisyonu ile Sünni lider Usame en-Nuceyfi partisi arasındaki güç çatışmaları devam ediyor. - Şii partilerin kendi içindeki sorunları halen çözememesi. Mukteda es-Sadr ile Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki ve Sadikun Grubu lideri Kays el-Hazeli arasındaki rekabet, bu sorunların aşılmasını zorlaştırıyor. - Kürtlerin kendi içindeki sorunlar. - Siyasi partilerin Allavi hükümetinin kurulması sonrasında erken seçimlere gitme hususuna yaklaşımı. Nasr, konuşmasının devamında şu ifadeleri kullandı; “ABD ve İran’ın Allavi hükümetinin geçmesine dair iradesi bulunmasına rağmen tüm bu boyutlar, ucu açık çatışmaları beraberinde getiriyor. Hükümetin geçmesi, Allavi’nin kabinede Kürt ve Sünni partileri razı edecek değişiklikler yapmasına bağlı. Görünüşe göre, Barzani ve Halbusi arasında, Allavi hükümetine karşı güçlü bir ittifak var. İki isim talepleri kabul edilene kadar hükümet üzerinde baskı kurmaya devam edecektir. Siyasi partiler, Allavi’nin Sadr Hareketi lehine seçimler yaptığı görüşünde. Bu görüşten rahatsız olan Şii partiler de Perşembe günü düzenlenen oturuma katılmadı.”