Afganistan’ı terk eden Devlet Başkanı Eşref Gani’nin yaklaşık iki yıl önce kullandığı “Taliban şehirlere girdiği takdirde militanları dondurma gibi eriyecek” ifadelerini yardımcısı Emrullah Salih de tekrarladı. Salih, Taliban Hareketi’nin yeni Afgan toplumunda barınma ve hayatta kalma şansına sahip olmadığına, militanların yakında birlikte yaşayamayacakları yeni bir gerçeklikle yüzleşeceklerine dikkat çekti. Başkent Kabil’in kontrol altına alınmasının ardından yoğun devriyeler düzenleyen Taliban militanları, yeni yetkililer sıfatıyla şehri gezdikleri sırada hafif ve ağır silahları da yanlarında taşıdılar. Afganların içerisinde yaşayacağı yeni bir gerçeklik ve yaşam biçimi de böylece dayatılmış oldu. Afgan yönetimindeki tüm çalışanlar için genel af çıkarılması, normal yaşamlarına dönerek devlet kurumlarında görev yapmalarının istenmesiyle birlikte trafik polislerinin küçük bir kısmı da askeri üniformalarını değiştirmeden başkent sokaklarına döndüler. Bu durum Taliban’ın 1990larda hareketin kontrolü altındaki hayatın tadına bakmamış olan yeni Afgan kuşağıyla farklı bir hayat tarzını hoş görüp kabul etmek zorunda kalabileceğine işaret ediyor. Afgan kadın sunucular ve gazeteciler televizyon ekranlarından ve meydanlardan, hareketin önceden dayattığı peçe veya başörtüsü olmaksızın Talibanın şehirde ortaya çıkışını haberleştirdiler. Ancak şehrin durumu yakından izleyen halk, kendilerini bekleyen meçhul akıbetten korkuyor. Yüzlerce, belki de binlerce Afgan kendilerini ülkeden çıkaracak ve Talibanın katı rejiminin etkisinden uzağa götürecek bir uçak beklentisiyle Hamid Karzai Uluslararası Havalimanında mahsur kalmış durumda. Taliban rejiminin devrildiği yıl doğan, Lahman şehrinden 21 yaşındaki Abdurrahim Samedzay duruma dair şunları aktardı: “Herkesin uğruna savaşılan siyasi sistemin muhafaza edilmesi yönündeki tek umudu olan hükümetin, ordu kurumları ve Afgan güçlerinin bu derece hızla çökeceğini hayal etmemiştim. Ancak olan oldu. Ortada rejimin ve devlet kurumlarının böylesine korkunç bir biçimde çöküşüne yol açan bir ihanet olduğu anlaşılıyor.” Talibanın son 20 yılda değiştiği, Afganların belirli bir yaşam tarzında yaşamaya, kendi içlerine kapanmaya zorlanamayacağının artık farkında olduğu umudunu dile getiren Samedzay ayrıca sosyal medya kullanmaya alışkın yeni nesil gençlerin hayata ve özgürlüklere yönelik kısıtlayıcı kararların dayatılmasına karşı direneceklerini, bunu kabul etmeyeceklerini vurguladı. Bedahşan’dan üniversitede mühendislik fakültesi öğrencisi Nergis Azarhaş ise Talibanın şehri ele geçirmesinin ardından dün Kabildeki evinden ilk kez çıktığını belirterek önceki hükümeti ve yurt dışına kaçan yetkilileri sert bir dille eleştirdi. Bugün kontrolü ele geçiren Taliban’ın insanlara köle gibi davranarak yeni bir gerçeklik empoze ettiğini vurgulayan Azarhaş “Afganlar değiştiği gibi Taliban da değişmişe, geçmişteki hatalarından ders almışa benziyor” dedi. Afgan toplumunun tüm mezhepleri ile mevcut durumun ciddiyetinin farkında olduğunu ve ne uğruna olursa olsun geri dönüşü kabul etmeyeceklerini belirten Azarhaş, Afganistan’ın mevcut zorluklar ve dünyanın ülkeye tekrar sırt çevirmesi nedeniyle birleşmeye ihtiyaç duyduğunu söyledi. Ülkeyi kaosa terk eden ABDye de tepki gösteren genç Afgan kadın, Eşref Gani’nin de ülkeyi sorumsuzca terk ederek arkasında vatandaşın hayatını düzene sokacak bir hükümet değil, idaresi olmayan bir ülke bıraktığını kaydetti.