Irak Parlamentosundaki Parlamento Hizmetleri ve Yeniden Yapılanma Komisyonu, Muhammed Şii es-Sudani hükümetine 2023 yılı mali bütçesini önümüzdeki Perşembe gününe kadar Meclise göndermesi çağrısında bulundu. Federal hükümet ile Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasında ana dosyaların çözülmemesi, bütçe kararının ertelenebileceği ve gelecek yıla taşınabileceği endişelerini artırıyor. Bu bağlamda, Parlamento Hizmetleri ve Yeniden Yapılanma Komisyonu dün (Pazartesi) yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Federal bütçe, Kürdistan bölgesi ile petrol dosyası anlaşmazlığının devam etmesi nedeniyle borcun etkileri ve bunun getirdiği mali boyutlarla karşı karşıya kalacak.” Irak Parlamentosu Maliye Komisyonu Başkanı Mahma Halil Kasım, Irak resmi haber ajansına yaptığı açıklamada, “Bütçeden kaynaklanan tüm borçlar ve finansal boyutlar mali bütçeyi etkileyecek ve genel olarak ekonomi için olumsuz sonuçları olacaktır. İç ve dış kredilerde bazı avantajlar olmakla birlikte, bunlar da bir yük oluşturmaktadır. Krediler, Irak ekonomisini hareketlendirmede etkisi olan hizmet üreten sektörlere doğru bir şekilde yatırılırsa; bütçenin ve Irakın çıkarına olacaktır. Ama yatırıma dönüşmez ve ekonomiyi hareketlendirmezse; etkileri olumsuz olacaktır. Komite, faydalarını ve nereye yatırıldığını görmek için geçmiş kredileri de takip edecek. Kredilerin bütçeye olumlu yansımalarının olduğu hizmet, sanayi ve tarım sektörlerinin canlandırmasına odaklanılacak.” ifadelerini kullandı. Meclis Komisyonunun hükümetten bütçe yasa tasarısının Temsilciler Meclisine gönderilmesi talebi, mevcut yasama döneminin sonuna denk geliyor. Yasama dönemi önümüzdeki hafta başlarında başlayacak ve 9 Ocak 2023e kadar devam edecek. Eğer hükümet önümüzdeki iki gün içinde bütçe taslağını gönderirse, özellikle merkez ile bölge (Bağdat ve Erbil) arasındaki farklılıklara rağmen, Parlamento bütçeyi onaylamak için yasama oturumunu uzatmak zorunda kalacak. Eğer hükümet önümüzdeki iki gün içinde bütçe taslağını göndermezse, Irak, mevcut büyük mali rezervlerine rağmen bütçenin onaylanmadığı bir yıla daha şahitlik edecek. 2014 yılında, Irakın batısındaki bazı vilayetlerin DEAŞ tarafından işgal edilmesi nedeniyle mali bütçe onaylanmamıştı. 2022 yılında da Mustafa el-Kazımi başkanlığındaki hükümetin o yılın Şubat ayından itibaren geçici bir hükümete dönüşmesi nedeniyle Irak parlamentosu mali bütçeyi onaylayamadı. Tam yetkilere sahip bir hükümetin kurulamaması, parlamentonun bütçeyi onaylamasını imkânsız hale getiriyor. Siyasi güçlerin bir yıl boyunca yeni bir hükümet kuramaması nedeniyle; Başta Irak olmak üzere bazı faaliyetlerin finanse edildiği sözde “Gıda Güvenliği Yasası”nı onaylayarak, , petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle Irak Merkez Bankasına akan paranın bir kısmını harcamak için “yetki” arayışına girdi. Eski Başbakan Mustafa el-Kaziminin geçtiğimiz Ekim ayında görevinden ayrıldığı zamanda, döviz rezervi olarak sınıflandırılan toplam para miktarı, yaklaşık 35 ton altının yanı sıra 85 milyar doları (bu miktar şimdi 90 milyar dolara yükseldi) buluyordu. Hükümet, bakanlık programında açıklanan projelere harcama yapmaya başlamak için mali bütçeyi onaylamayı dört gözle beklerken, gözler aralarındaki kronik farklılıkları çözüp çözemeyecekleri merak konusu olan federal hükümet ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi üzerinde. Nüfus sayımı yapılmaması nedeniyle Kürtlerin federal bütçedeki yüzdesiyle ilgili bir anlaşmazlık noktası var. İki taraf arasında bir de petrol anlaşmazlığı var. Erbil, bölge topraklarından ihraç edilen petrol gelirlerini hazineye yatırmakla yükümlü. Diğer yandan Erbil merkezin özellikle maaşlar konusunda bölge lehine olan borcunu ödemediğini savunuyor. Siyasetçiler, Bağdat ile Erbil arasındaki mali ve petrol anlaşmazlığının çözülememesinin, bütçenin parlamentoda uygun bir süre içinde onaylanamaması ve bu konuda kararın ikinci yasama dönemine ertelenmesinden endişe ediyor. Hukuk uzmanı Ali et-Temimi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada hükümetin "2023 yılı bütçesini onaylayamaması halinde maaş ödemeye devam etmesini sağlayan yasal bir dayanağı bulunduğunu, bunun, Mali Yönetim Kanununda öngörülen döviz kuruna esas olarak  bütçenin onayladığı anlamına geldiğini" söyledi.