Dünya Sağlık Örgütüne (WHO) göre, son haftalarda 11 ülkede yaklaşık 170 çocukta şiddetli bir hepatit türü tespit edildi. Önceden bilinmeyen bu gizemli hastalık, en az bir çocuğun ölümüne neden oldu. WHOnun son güncellemesinde en fazla vakanın (114) Birleşik Krallıkta kaydedildiği ifade edildi. Hastalık İspanyada 13, İsrail’de 12 ve ABD’de 9 çocukta görüldü. Bu ülkeleri daha az sayıda vakanın görüldüğü Danimarka, İrlanda, Hollanda, İtalya, Norveç, Fransa, Romanya, Japonya ve Belçika izledi. İlk kez nerede tespit edildi? Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı’ndan Meera Chand, ilk 5 vakanın 31 Martta İskoçyada saptandığını aktardı. Bilim insanı, bu yeni hastalığın çocukları etkilediği bilinen 5 hepatit virüsü A, B, C, D ve Eden farklı olduğunu ifade etti. Hangi yaş grubunda görülüyor, belirtileri neler? Vakalar arasında bir aylık bebeklerden 16 yaşındaki gençlere kadar bir dizi çocuk yer alıyor. Ancak vakaların çoğunu 5 yaş yaş altı çocuklar oluşturuyor. Vakalarda genellikle ishal ve mide bulantısı gibi yaygın belirtiler ve ardından ciltte veya gözlerde sarılık görülüyor. Uzmanlar hepatitin kabaca "karaciğer iltihabı" diye nitelendiğini belirtiyor.  Karaciğer iltihabının yaygın nedenleri arasında alkol, ilaçlar, fazla kilolar nedeniyle karaciğerin yağlanması veya karaciğere saldıran virüsler yer alıyor. Hastalık şiddetli seyrediyor Çocukların en az 17sinde hastalığın çok şiddetli seyrettiği, bu çocuklarda karaciğer nakline ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor. ABD’deki Alabama Halk Sağlığı Kurumu’ndan gelen açıklamada, "Bu çocuklar, Alabamanın farklı bölgelerindeki sağlık kurumlarına sindirim sistemiyle ilgili semptomlar ve karaciğer yetmezliği de dahil olmak üzere değişen derecelerde karaciğer hasarıyla başvurdu" ifadeleri yer aldı. Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezinden antimikrobiyal direnç uzmanı Aikaterini Mougkou, vakaları "çok endişe verici" diye niteledi. Mougkou, "Nedenini bilmediğimiz için bulaşma yolunu ve nasıl önlenip tedavi edileceğini bilmiyoruz" diye konuştu. Tedavisi var mı, tamamen iyileşmek mümkün mü? Nationwide Çocuk Hastanesinde Karaciğer Nakli tıbbi direktörü Alexander Weymann, akut hepatit gelişen kişilerin genellikle iyileşebildiğini söyledi. "Karaciğer kendiliğinden iyileşirse, uzun vadeli sağlık sorunları beklenmez" diyen Weymann, sözlerini şöyle sürdürdü: "Ancak akut karaciğer yetmezliğine neden olacak kadar şiddetli akut hepatit vakaları istisna olabilir." Weymanna göre, akut karaciğer yetmezliği karaciğer nakli ihtiyacına veya ölüme yol açabilir: "Bunun için antiviral bir ilaç gibi özel bir tedavi mevcut değil." Hastalığın kökenine dair bilinenler Uzmanlar, hasta çocuklar arasında ortak bir faaliyet veya bağlantı bulamadı. Bu nedenle WHO ihtimaller arasından uluslararası seyahati çıkardı. Vakaların, aşırı dozda alındığında karaciğer yetmezliğine neden olabilen parasetamol’le de bağlantılı olmadığı kaydedildi. Çocukların çoğu aşılanacak yaşta olmadığı için Kovid aşılarıyla da herhangi bir ilişki kurulamadı. Adenovirüs şüphesi Sağlık yetkilileri, son günlerde çok sayıda ülkede bazı küçük çocuklarda ortaya çıkan gizemli hepatit vakalarının, toplum içinde yaygın olan virüs türlerinden adenovirüsten kaynaklanabileceğini söylüyor. Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Kurumu, normalde yetişkinlerde soğuk algınlığına neden olan adenovirüsün F41 adlı türünün baş şüpheli olduğunu açıkladı. Dr. Meera Chand, Birleşik Krallıktaki hastaların yüzde 75inde adenovirüs tespit edildiğini aktardı. Bilim insanları şimdi virüsün genetik diziliminde bu iltihapların daha yaygın görülmesine yol açan bir değişim olup olmadığını tespit etmeye çalışıyor. Kovid-19’la bağlantısı var mı? Uzmanlar virüsün Kovid’le genetik açıdan herhangi bir bağlantısı olmadığını vurguluyor. Zira adenovirüsler ve koronavirüsler tamamen farklı iki aile. Ancak sosyal açıdan iki hastalık arasında ilişki kurulması mümkün. Zira koronavirüs karantinaları ve maske önlemleri nedeniyle çocuklar, adenovirüslere yeterince maruz kalamamış ve bağışıklık kazanamamış olabilir. Dr. Chand, Birleşik Krallık’taki adenovirüs vaka oranlarının pandeminin ilk aşamalarında düştüğünü ama önlemlerin kaldırılmasından bu yana önceki seviyelerin çok üzerine çıktığını belirtti. Aynı zamanda bu hastalığın tespit edildiği bazı çocuklara aynı anda Kovid-19 da bulaşmış olabilir. Zira kaydedilen 169 vakanın 19unda hem Kovid hem de adenovirüs tespit edildi. "Daha önce de bu tip vakalara rastlandı" Öte yandan bazı uzmanlar bu tür gizemli hepatit vakalarının ilk kez görülmediğini savunuyor. Nottingham Üniversitesi’nden Viroloji Profesörü Profesör Will Irving, "Küçük bir çocukta şiddetli hepatitin ortaya çıkması yeni bir fenomen değil" dedi: "Yıllar içinde ara sıra ortaya çıkan, altta yatan bir neden tespit edilmeyen vakalar oldu. Standart hepatit virüsleri için testler negatif geldi. Bu nedenle o vakalar, A-E olmayan hepatit diye adlandırılır. Sıradışı olan, bu yıl ocak ayından bu yana kısa süre içinde görülen bu vakaların sayısının artması." Independent Türkçe, Science Alert, Science Media Center, Healthline, CNBC