Suriye’deki Rus kuvvetlerinin komutanı tarafından temsil edilen Rus tarafının, Deradaki merkezi müzakere komitelerine ve Suriye rejimine sunulan yol haritasında, rejimin Dera el-Beleddeki kurumlarının yeniden faaliyete geçirilmesinin yanı sıra silah ve mühimmatların geri çekilmesi görevlerinin yerine getirilmesi amacıyla komiteler oluşturulmasını öngören bir takım maddeler yer aldı. Şarku’l Avsat’ın bir kopyasına ulaştığı yol haritasında, Dera el-Beleddeki durumun izlenmesi ve yol haritasının uygulanması için Rusya Savunma Bakanlığı, Suriye Savunma Bakanlığı, güvenlik güçleri ve istihbarat servisi temsilcilerinin katılımıyla ortak bir merkez oluşturulması, Dera el-Beleddeki polis karakollarının yeniden faaliyete geçmesi, Rus askeri polisi ve istihbaratı ile Dera el-Beledin çevresinde Suriye-Rusya ortak devriye görevleri düzenlenmesi önerisinde bulunuldu. Yol haritasında ayrıca DEAŞ ve Heyetu Tahriruş Şam (HTŞ) üyeleri dışında bölgeden ayrılmak istemeyen militanların durumlarıyla ilgili bir merkezin açılması, askerlik görevinden kaçanların durumlarıyla ilgili düzenleme yapılması, haklarında soruşturma başlatılmayacağına dair güvence verilerek birliklerine teslim edilmeleri, zorunlu askerlik görevini yerine getirmeyenlerin durumlarının tespit edilmesi ve gerekirse ek süre verilmesinin yanı sıra son dönemde sorun yaşanan köy ve kasabalarda yasal yetki ve mahalli idare kurumlarının yeniden göreve başlamaları konularıyla ilgili öneriler yer aldı. Aynı zamanda, aranan kişiler için arama yapılması, silah ve mühimmat depolarının aranması ve anlaşmanın ihlal edilmesini önlemek için Dera el-Beled’de Rus askeri polisi ve istihbaratı aracılığıyla Rusya-Suriye ortak devriye görevleri yürütülmesi şart koşuldu. Suriye rejiminin Derada alması gereken önlemlerin özetlendiği yol haritasında, sivillerin köylerine ve kasabalarına dönüşleri ile Merkezi Müzakere Komitesi üyelerinin ve Suriye rejimi temsilcilerinin katılımıyla Derada sağlık sigortası, elektrik, su, gıda malzemeleri, yardım malzemeleri ve vatandaşların mevcut durumlarına çözüm getirmek ve kabul noktalarının çalışmalarını güvence altına almak için çalışmalara katılım gibi çeşitli sosyal meselelerin ele alındığı müzakerelerin düzenlenmesiyle ilgili önerilerde bulunuldu. Yol haritasında, devlet kurumlarının, eski silahlı grup üyeleri için af getirilmesinin koşulları ve yerel yönetim kurumlarıyla çalışmak için gerekli prosedürlerin oluşturulması, okul, cami, su ve elektrik santralleri gibi altyapıların iyileştirilmesinin organize edilmesi, ilk etapta eski silahlı grup üyeleri ve aileleri için iş fırsatlarının güvence altına alınması, tazminat işlem işlemlerinin bir ay içerisinde düzenlemesi, Dera el-Beled’deki askeri eylemlerin durduğunun izlenmesi ve desteklenmesi, Dera çevresinde kontrol noktaları oluşturulması ve sivillerin kontrol noktalarından geçişleri ile ilgili prosedürlerin belirlenmesi önerildi. Yol haritasında ayrıca bölge sakinleriyle birlikte çalışılması, yani Deradaki merkezi müzakere heyetlerinden istenen, Suriye ordusuna karşı saldırılara yeniden başlamamaları için halkı ikna etme çalışmalarına katılma, uluslararası anlaşmanın garantörü olarak Rus silahlı kuvvetlerinin mevcudiyetinin desteklenmesi, mültecilerin statüsünün belirlenmesi komitesinin çalışmalarına yardımcı olunması, belediyeler ile tıp ve eğitim kurumlarının çalışmalarına destek sağlanması belirtildi. Dera el-Beled’deki Merkezi Müzakere Komitesi Resmi Sözcüsü avukat Adnan el-Musaleme, Pazar günü gerçekleşen görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Dera el-Beled’deki duruma barışçıl yollarla çözüm bulunmasına ilişkin müzakereleri ve görüşmeleri düzenlemek, yürütmek, durumu denetlemek ve Rusya’nın sunduğu yol haritasının uygulanmasını izlemekle görevli bir koordinasyon merkezi oluşturulduğunu söyledi. Musaleme’nin açıklamasına göre söz konusu koordinasyon merkezinde, Rusyanın Suriyedeki Tarafları Uzlaştırma Merkezi Başkan Yardımcısı Aleksandr Karpov, Suriye Savunma Bakanlığından bir temsilci, Dera’daki güvenlik birimlerinin temsilcileri, Dera’daki Merkezi Müzakere Komitesi’nin bir temsilcisi yer alacak. Rus tarafı, durumları kesinleşenler ile durumlarının belirlenmesini istemeyenlerin, silahlarını teslim edenlerin, asker kaçağı muhaliflerin, zorunlu askerlik görevini yerine getirmeleri gerekenlerin ve sadece ülkeyi terk etmek isteyenler için insani bir koridor olarak kabul edildiğine dikkat çekilen Saraya Kontrol Noktası’ndan ayrılanların isimlerini içeren listeler hazırlayarak önümüzdeki günlerde kişilerin statülerinin ayrılanlar ve girenler için yeniden düzenlenmesi şartıyla, yol haritasındaki adımların uygulanmasına başlanmasını talep etti. Öte yandan bir uzlaşı komitesinin hazırlanması ve Zenubiye Okulu’nun silahların toplandığı nokta olarak belirlenmesi kararlaştırıldı. Aynı zamanda Dera’dan ayrılmak isteyenler ve Saraya Kontrol Noktası’na yerleştirilmeyi reddedenler için Rus askeri polisi korumasında otobüsler konuşlandırılacak. Bu arada Dera el-Beled’deki Merkezi Müzakere Komitesi Resmi Sözcüsü Musaleme, serbest bırakılmalarını talep ettiği tüm tutukluların isimlerinin yer aldığı bir liste sundu. Dera el-Beled’i kuşatan güçlerin tüm ihlallerine son verilmesini isteyen Musaleme, ateşkes anlaşmasına bağlı olduklarının da altını çizdi. Yol haritasının Arapça ve Rusça olarak birer kopyası verilen Musaleme, Dera’daki tüm sorunların çözülmesi için yapılan toplantıların 15 gün daha süreceğini vurguladı. Dera el-Beled’deki yerel kaynaklar, bölgede bir bölünmenin hüküm sürdüğünü, bazılarının yeni yol haritasındaki şartları adil olmayan koşullar olarak gördüğünü, bazılarının da Suriyenin güneyinde Temmuz 2018de Rus ara buluculuğunda Esed rejimiyle sadece ağır silahların teslim edilmesi yönünde varılan anlaşmayla tamamen aynı olarak değerlendirdiklerini söylediler. Müzakerelerin sonuçlarının Musaleme tarafından Pazar günü açıklanmasından sonra gençler, Dera el-Beled’deki camilerin hoparlörlerinden, durumunu düzeltmek için silahını rejime teslim edenlerin hain ve kendileri için birer hedef olduklarını ilan ettiler. Doğu ve batı Havran bölgeleri ile Medine ve el-Ceydur bölgelerindeki isyancılar, Rusya’nın sunduğu yol haritasındaki tüm önerileri ve Deradaki Merkezi Müzakere Komitesinin açıklamalarını reddettiklerine dair bir açıklama yaptılar. İsyancılar, İran destekli milislerin Suriye’nin güney bölgelerinden çıkarılmasını da içeren 2018 yılında imzalanan anlaşmanın şartlarına bağlılıklarının devam ettiğini vurgulayarak, Rus tarafına onları sınır bölgesinden çıkarma ve sivilleri koruma sorumluluğunu üstlenmesi çağrısında bulundular. Açıklamada, Rus tarafının bu çağrıya uymaması halinde, ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Mısır ve Ürdüne Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında yeni bir anlaşmaya öncülük etmeye Havran halkının güvenliğini sağlamaya ve bölgenin çehresini değiştirmeyi ve demografik bir değişimi hedefleyen yerinden edilme hayaletini onlardan uzaklaştırmaya çağırdılar. Ardından Sözcü Adnan Musaleme, çözüm haritasının maddelerinin yayınlanmasının, müzakere komitelerinin bunları onaylayacağı anlamına gelmediğini, müzakerelerde konuşulanları ve halktan saklanacak bir şey olmadığını herkesin bilmesi gerektiğini, Rus tarafının önerdiği maddelerin, herkes tarafından istişare ve müzakere edilebileceğini ve Merkezi Müzakere Komitesi’nin, insanların güvenliğini ve onurunu etkileyen her türlü maddeye karşı en fazla tepki gösteren taraf olduğunu söyledi. Sed Yolu mahallesi yakınlarındaki el-Kaziye bölgesinde ve Dera el-Beled’in bazı noktalarında 4. Zırhlı Tümeni güçleri ve yerel savaşçılar arasında çatışmalar yaşanırken bölgenin havan topları ve tanklarla bombalanması nedeniyle ateşkes anlaşmasına yönelik ihlaller devam etti. Dera’nın komşusu Suveyda’da çoğunluğu oluşturan Dürzilerin ruhani lideri Hikmet el-Hicri, ‘Havran bölgesindeki halk iradesini’ destekledi. Pazar günü Hicri’in basın ofisi tarafından yayınlanan bir açıklamada, “Havran Ovasındaki sadık ve dürüst insanlarımızla aramızdaki uyumu, özgünlüğü ve samimi kardeşliği unutmayacağız. Yolsuzluğun, cinayetin ve suçun her türlü tezahürü ve olgularına karşı halkın hakiki, medeni, toplumsal iradesinin yanındayız. Çünkü yaralarımız bir, acılarımız bir. Onlarla, dedelerimiz ve atalarımız tarafından ortaya koyulan kanun, örf, âdet ve prensiplerin çatısı altında beraberiz” ifadeleri yer aldı.
مشاركة :